حضور پررنگ و چشمگير «بنياد حكمت اسلامي صدرا» در بخش انجمن هاي اين نمايشگاه،
مجالي را فراهم نمود تا نگاهي دقيق تربه فعاليتهاي «انجمن تاريخ فلسفه» اين بنياد و
طرح عظيمي كه در دست انجام دارد و به نام «طرح تدوين تاريخ جامع حكمت و فلسفه»
معروف است؛ بيندازيم:
«بنياد حكمت اسلامي صدرا» كه در سال 1378 و در پي برگزاري كنگرة جهاني ملاصدرا
تأسيس گرديد و اينك يكي از مراكز بين المللي پژوهشهاي فلسفي بطور عام و پژوهشهاي
مرتبط با فلسفة اسلامي بطور خاص در سطح جهان ميباشد، اقدام به تأسيس «مركز تدوين
تاريخ جامع حكمت و فلسفه» نموده است كه اساتيد و متخصصان كشورهاي صاحب كرسي فلسفه
در پنج قاره و كليه ممالك اسلامي در تدوين آن شركت دارند. همچنين بنياد اقدام به
تشكيل جلساتي براي رايزني فني و علمي نموده تا اين طرح سترگ را ـ كه مشتمل بر
مجموعه يي حدود چهل جلد ميباشد ـ به آستانه نگارش و چاپ به دو زبان فارسي و انگليسي
برساند.
اين طرح بهمت و با سرپرستي علمي آيت الله سيد محمد خامنه اي و مشاركت اساتيدي از
حوزه و دانشگاه در حال انجام ميباشد و در داخل و خارج از كشور، با استقبال خوبي
مواجه شده است.
گروههاي علمي اين طرح عبارتند از:
1. «تاريخ انديشه و فلسفة باستان»؛
2. «تاريخ فلسفة اسلامي»؛
3. «تاريخ فلسفه در قرون وسطا»؛
4. «فلسفه هاي جديد و معاصر»؛
هر يك از اين گروهها، مشتمل بر چند زيربخش و كميسيون علمي ـ تخصصي ميباشند و اساتيد
گوناگون با تشكيل اين كميسيونهاي تخصصي، در حال آماده سازي امور مربوط به نگارش
مجموعه ميباشند. هدف از انجام اين طرح فراهم آوردن مجموعه تاريخ فلسفه علمي و
تحليلي است كه بدون تعصبات رايج در تاريخ نگاري گزارشي از سير فلسفه و حكمت در
ايران و جهان و زادگاه جريانهاي شاخص انديشه، بويژه جريانهاي مغفول و چگونگي
تغييرات و تأثيرات و تبيين مباني فلسفي بسترها و حوزه هاي اجتماعي، سياسي و فرهنگي
و سهم واقعي هر يك از فرهنگها و تمدنها فراهم آورد.
ضرورتهاي طرح و توجه به گذشتة تاريخي فلسفه و انديشة بشري از جهات مختلفي ضروري و
لازم بنظر ميرسد؛ اول آنكه درك صحيح و دقيق هر مسئلة فلسفي بدون توجه به سابقة
تاريخي و سير تحولاتي كه از سر گذرانده است، ميسر نيست؛ دوم آنكه تاريخ فلسفه، در
واقع، تاريخ تمدن و فرهنگ بشر و آينة تمام نماي سير تكامل بشر است كه در راه كمال،
رفاه و سعادت او بنا شده و بي اطلاعي از آن، بي اطلاعي از پيشينة خود و توجه به
آن، آموختن راه زندگي و تعيين نقش و سهم هر فرد، فرهنگ و تمدن در اين سير تكاملي
است؛ سوم آنكه براي ملتهايي كه از فجر تاريخ تاكنون در اين تلاش و تكاپو، سهم و
حظّي داشته اند، بويژه ملت ايران كه مهد تمدن و چشمة جوشان حكمت بوده، بي اطلاعي از
هويت تاريخي و ملي خود،از خودبيگانگي فكري و فرهنگي و غفلت از خودآگاهي تاريخي است
و درختي كه بيريشه باشد، با هر تندبادي، سرنگون خواهد شد و كيان و هويت تاريخي،
آزادي، استقلال و كرامت خود را از دست خواهد داد.
انجمن علمي تاريخ فلسفه
انجمن تاريخ فلسفه به منظور گسترش و پيشبرد علمي در زمينه تاريخ فلسفه و تربيت
نيروهاي متخصص و بهبود بخشيدن به امور آموزشي و پژوهشي براي كشف عظمت خدمات فلسفي و
علمي ايران اسلامي، بهمت بنياد حكمت اسلامي صدرا و با حمايت وزارت علوم تحقيقات و
فناوري تشكيل شد و به ثبت رسيد.
جلسات تخصصي اين انجمن با شركت اعضاء هيئت علمي دانشگاه ها و موسسات علمي ـ پژوهشي
سراسر كشور برگزار مي گردد و يكي از محدود انجمنهاي علمي فعال كشور شمرده ميشود كه
فعاليتهاي داخلي و خارجي دارد.
اولين كتابخانه تخصصي تاريخ فلسفه در كشور
كتابخانه تخصصي مركز تدوين طرح جامع تاريخ حكمت و فلسفه بالـغ بر چهار سال است كه
براي كمك به مورخان و محققان تاريخ فلسفه تأسيس شده و در اين مدت تعداد قابل توجهي
از منابع تاريخي و فلسفي، اعم از چاپهاي قديم و جديد و آثار مصححان مختلف، را در
خود جاي داده است.
مسئولين و استادان بنياد حكمت اسلامي صدرا، خود بر روند تهيه كتب مختلف نظارت كرده
اند و متصديان تهيه كتاب را در انتخاب آنچه مهمتر و اولي تر است خاصه رسالات و متون
درجه اول فلسفه، تاريخ، كلام و هر آنچه از تقريرات اصلي و اساسي علماي متقدم و
البته متأخر شرق و غرب است، كمك داده اند و تقريباً تمام آن چيزي هم كه در زمرة
مراجع و مآخذ مولفين جديد مي آيد نيز، بعنايت و تشخيص ايشان گرد آمده است.
چون فرصت تهيه و مطالعه آنچه بيرون از مرزهاي ايران منتشر ميشود همواره بسادگي دست
نميدهد و حتي تهيه بخش كوچكي از آن مشروط به هزينه هاي بسيار زياد است، بنياد حكمت
اسلامي صدرا طرح گرته برداري از منابع جديد و منابع در دست تهيه كتابخانه هاي ديگر
را نيز به انجام رسانده است.
اميد است كه در آينده نزديك اين كتابخانه تخصصي به يكي از غني ترين كتابخانه هاي
تاريخ فلسفه بدل شود.
