فارابي ديدگاه‌هاي اخلاقي خود را به‌ويژه در سه کتاب «تحصيل‌السعاده»، «التنبيه علي سبيل‌السعاده» و «السياسه» بيان کرده است. او در کتاب تحصيل‌السعاده به تقسيم‌بندي فضيلت‌ها و شيوه اجراي آن به‌دست رئيس مدينه مي‌پردازد. در واقع، فارابي در تحصيل‌السعاده کم و بيش افلاطوني است؛ حال آن که در «التنبيه علي سبيل‌السعاده» ديگر از فضيلت‌هاي نظري بحث نمي‌کند و تنها در يک مورد به منطق اشاره مي‌کند. به سخن ديگر، در اين کتاب، ديگر از آرمانشهر و حکومت فاضله سخني به ميان نمي‌آيد.
در کتاب السياسه، فارابي پا را از اين هم فراتر مي‌گذارد و از امور آرماني روي مي‌گرداند و در امور عادي و پيش پا افتاده غوطه‌ور مي‌شود. در اين کتاب نه فضيلت‌ها جايي دارند و نه اجراي آنها، بلکه فارابي در آن افراد را به تملق و حقارت مي‌خواند و حتي رذيلت را سفارش مي‌کند! شايد فارابي نيز خود مي‌دانسته است که آرمانشهر او به سادگي و به زودي نمي‌تواند برپا شود و از اين‌رو، از بيان دستور العمل‌هايي براي مردمان مُدُن ضاله و جاهله غفلت نکرده است. بنابراين، کتاب «تحصيل‌السعاده» حد افراط و کتاب «السياسه» حد تفريط ديدگاه‌هاي اخلاقي فارابي و در نتيجه، کتاب «التنبيه علي سبيل‌السعاده» حد ميانين است.
مهم‌ترين اثر فارابي که در آن تنها به مباحث اخلاقي پرداخته مي‌شود، کتاب التنبيه علي سبيل‌السعاده است. در اين اثر فارابي تلاش مي‌کند راه رسيدن به سعادت يا خير را باز كند. راهي که او پيشنهاد مي‌کند، همان نظريه حد ميانين است. فارابي در اين کتاب عقيده دارد که به کمال اخلاق نمي‌توان رسيد؛ مگر آنکه جودت(نيكويي) راي داشته باشيم و جودت راي حاصل نمي‌شود؛ مگر از راه صناعت منطق.
انديشه‌هاي مندرج در اين کتاب بر سراسر فلسفه اخلاق اسلامي، از خواجه نصير‌الدين طوسي گرفته تا ملاصدراي شيرازي، موثر واقع شده‌اند.
فارابي نخستين مرتبه نيکبختي يا سعادت را تحصيل علم منطق مي‌داند و به شدت تحت تاثير «اخلاق نيکوماخوس» ارسطو و همچنين کتاب سياست او و سرانجام تحت تاثير منطق ارسطويي است. از آنجا که کتاب «اخلاق نيکوماخوس» ارسطو اهميت بالايي در فهم ديدگاه‌هاي اخلاقي فارابي و نيز اهميت بالايي در فهم فلسفه اخلاق معاصر دارد، در ابتداي اين اثر به بررسي اخلاق نيکوماخوس پرداخته شده است. پس از آن چکيده‌اي از مهم‌ترين مطالب کتاب التنبيه به دست آمده و سرانجام مهم‌ترين مکتب‌هاي اخلاقي معاصر يعني، نتيجه‌گروي، وظيفه‌گروي و اخلاق فضيلت بررسي شده‌اند. به علاوه، ديدگاه‌هاي اخلاقي فارابي در التنبيه با اين مکاتب مقايسه و تطبيق شده‌اند. پس از مقدمه مترجم، ترجمه کتاب التنبيه علي‌السعاده که از مهم‌ترين کتاب‌هاي فارابي است، برابر چشمان مخاطبان قرار مي‌گيرد. از ديگر مزيت‌هاي کتاب مذكور، متن عربي کتاب التنبيه و نيز دو نمايه فارسي و عربي است که کار تطبيق و جست‌وجو را براي محققان آسان مي‌کند.
محمد‌بن محمد فارابي طرخاني (259-339 هـجري قمري) معروف به معلم ثاني، فيلسوف و منطقدان، زبانشناس و مدون حكمت سياسي و به قول ابن‌خلکان «بزرگترين فلاسفه اسلام علي‌الاطلاق» است.
چاپ نخست كتاب «فارابي و راه سعادت(كاوشي در باب اخلاق فضيلت از نگاه فارابي)» با شمارگان 2000 نسخه، 132 صفحه و بهاي 35000 ريال راهي بازار نشر شد
.
