تفسير القرآن الكريم؛ جلد پنجم (آية الكرسي و آية النور)

تفسير صدرالمتألهين بر كلام باريتعالي را مي توان نفيس ترين اثر بر جاي مانده اين فيلسوف متأله دانست. جلد پنجم از اين مجموعه هشت جلدي به تفسير «آية الكرسي»(بقره:257- 255) و «آية النور»(نور:35) اختصاص دارد.

صدرا در تفسير آية الكرسي به كسانيكه قرآن را منحصر در تأويل مي دانند و بمعناي لفظي توجهي ندارند، گوشزد مي كند كه: «تو خود واقفي كه خروج الفاظ قرآني از معاني معمول و مشهورش موجب حيرت ناظرين در آن مي شود، در حاليكه قرآن براي هدايت بندگان نازل شده كه آنان را آموزش داده و كار را برايشان آسان نمايد نه براي پيچيده كردن سخن. پس لازم است كه لغات بر معاني وصفي خود كه مشهور بين مردم است، حمل و تفسير شود تا موجب اشتباه آن نشود».

اين مفسر كبير در تفسير آية الكرسي يك مقدمه، بيست مقاله و يك خاتمه آورده است. وي در مقدمه در فضل و برتري اين آيه بر ديگر آيات بحث مفصلي دارد. همچنين ايشان ذيل فقره «من ذالذي يشفع عنده إلّا باذنه» از شفاعت و مراتب آن و تعيين شافعان و معني اذن و اينكه مشفوع له كيست سخن به ميان آورده و بيان نموده كه نخستين شافع، حقيقت محمّديه است.

صدرالمتألهين در تفسير آية نور، به مباحثي مانند معني نور، اينكه نور كمال براي موجود است، معني اضافه نور بر آسمانها و زمين و اينكه علم حق تعالي عين ذات او و سبب پديد آمدن اشياء است و اشياء بدو قائم اند، پرداخته است. وي طي تفسير آيه توضيح مي دهد كه هر كس نسبتش با پيغمبر (ص) درست باشد، نور الهي از آن حضرت بر او مي تابد و اين همان معني شفاعت است.

در پايان كتاب، مجموعه كاملي از فهرست ها (احاديث، اشعار عربي و فارسي، نام اشخاص، مكانها و اصطلاحات) براي سهولت در امر تحقيق آمده است.

جلد پنجم تفسير القرآن الكريم به تصحيح، تحقيق و مقدمه استاد محمد خواجوي و به اشراف آيت الله سيد محمد خامنه اي در 568 صفحه و به زبان عربي از سوي بنياد حكمت اسلامي صدرا به چاپ رسيده است.