يكي از كتابهايي كه در آن به مقوله خيال از منظر عرفاني و فلسفي به خصوص «حكمت متعاليه» نگريسته و بحث شده، كتاب «تجرد خيال در حكمت متعاليه» است، كه مولف طي شش فصل به اين موضوع پرداخته است. در فصل اول نويسنده عالم خيال را مطابق با ديدگاه واضع آن يعني محيي الدين ابن عربي بگونه يي اجمالي بررسي مي كند.

در فصل دوم، اصول انديشه صدرالمتألهين مطرح مي شود، تا جايگاه تجرد خيال در منظومه فكري وي مشخص گردد.

در فصل سوم، خيال در قوس نزول و سير وجودي مورد بحث قرار گرفته و درفصل چهارم، نفس انسان در قوس صعود بررسي مي شود و قوه تخيل، مركبي تلقي مي گردد كه قادر است راكبش را از شأن هيولايي و بالقوه ماده تا اعلا عليين صفات و اسماء پروردگار ارتقا دهد و بهمين مناسبت در فصل مزبور، ماهيت و عملكرد و جايگاه تخيل مورد تحقيق قرار مي گيرد.

فصل پنجم به استفاده از شاه كليد تجرد خيال توسط ملاصدرا جهت رفع برخي مشكلات فلسفي مانند وجود ذهني، وجود برزخي، معاد جسماني و ... اختصاص يافته است.

و سرانجام در فصل ششم به نقش واسطه يي انسان كامل بعنوان نمونه اعلا و اتم مقام برزخيت پرداخته شده و مقوله هاي وحي، الهام و اشراقات معرفتي خيال خلاق انسان كامل و تحقق اراده الهي در مقام خلافت الهي يا عاليترين درجه صعود معرفتي در عروج انساني كامل به مرتبه فناي في الله و بقاي بالله بررسي مي شود.

كتاب تجرد خيال در حكمت متعاليه تاليف دكتر مريم صانع پور، از سوي بنياد حكمت اسلامي صدرا در 198 صفحه و باقطع وزيري به زيور طبع آراسته شده است.