سيرحكمت درايران و جهان

حكمت و فلسفه را اگر به انسان تشبيه كنيم، تاريخ فلسفه در حكم نسب نامه و شجره اجداد و نياكان آن و سير زندگي و ماجراهاي او، از كوچكي تا بزرگي و از نقص تا به كمال است. تاريخ فلسفه، نسب‌شناسي فلسفه است و براي كسي كه مي‌خواهد آن را بياموزد، لازم است پيش از فراگرفتن آن به مطالعه و حتي آموزش تاريخ آن بپردازد. بنابراين توجه به اين تاريخ و تلاش براي تدوين و نگارش تاريخ فلسفه، امري است كه هرگز نبايد از منظر محققان و پژوهشگران اين حوزه مغفول بماند.

نظر به اهميت پژوهش و نگارش در تاريخ فلسفه، كتاب «سير حكمت در ايران و جهان» تدوين گرديده و به دو بحث اصلي «سير حكمت پيش از اسلام» و «سير حكمت پس از اسلام» پرداخته است. در پيشگفتار اين كتاب، به بايسته‌هاي تاريخ نگاري پرداخته شده و مقدمات و اصولي كه بايد در هنگام نگارش تاريخ يك علم بدان توجه خاص مبذول داشت، آمده است. از جمله اين اصول، تسلط نويسنده تاريخ فلسفه، به تاريخ، فلسفه، مسائل، آراء و مكاتب فلسفي و حفظ بي طرفي و دور شدن از تعصب و پيروي از حقيقت مي‌باشد.

از موضوعات مورد بحث در اين كتاب، خاستگاه حكمت، يونان قديم، سوفسطائيان، ماجراي فلسفه ارسطويي، دوره يوناني‌گري، باطني‌گرايي شيعي، عرفان شيعي و تصوّف، انتقال فلسفه اسلامي به اروپا، نهضت ترجمه در اروپا، تحول تاريخي فلسفه و مكتب شيراز و ... مي‌باشد.

از جمله دستاوردهاي اين كتاب، اثبات منشأ الهي و عقلاني حكمت با استناد به مدارك معتبر و تحليل تاريخ فلسفه است و اينكه در دوران باستان، علوم مختلف از جمله فلسفه از كشورهاي ديگر به ايران نيامده بلكه ايران زادگاه فلسفه بوده و فيلسوفان يوناني پيش از سقراط، «خرد جاويدان» را از ايران به يونان برده و سقراط و شاگردان او به بسط و نشر آن پرداخته‌اند.

به عبارت دیگر، این کتاب کوشیده است که با بی نظری کامل و با استناد به مدارک و شواهد تاریخی، خاستگاههای اصلی و مبادی و سیر فلسفه را مشخص کند تا نسل جوان و پژوهشگران ما سهم خود را در گنجینه دانش بشری و بخصوص در حکمت و فلسفه بشناسند و با جرأت و جسارت علمی به کاوش و پژوهش در این زمینه ها بپردازند.

در پایان کتاب نیز برای تسهیل در امر تحقیق، فهرست اشخاص، کتابها، گروهها و اماکن آمده است.

کتاب «سير حكمت در ايران و جهان» به قلم سیّد محمّد خامنه ای در 334 صفحه و به زبان فارسی توسط حکمت اسلامی صدرا منتشر گردیده است.